КЕҢ ДҮНЬЯҒА ҚУШАҚ АШҚАН ЖАЗЫЎШЫ
Qaraqalpaq xaliq jaziwshisi To’lepbergen Qaypbergenov
ХХ әсир ҳәм ҳәзирги Ғәрезсизлик дәўири қарақалпақ әдебияты ҳаққында сөз еткенимизде, биринши гезекте Ибрайым Юсупов ҳәм Төлепберген Қайыпбергеновлардың исмин мақтаныш пенен тилге аламыз. Себеби, олардың бири (И.Юсупов) әдебият деген үлкен бағдың поэзия шынары болса, екиншиси (Т.Қайыпбергенов), мәңги булақ – Поэзия пегасы И.Юсуповтың Бердақ, Әжиниязлар жаратқан, А.Дабыловлар бүлбил қондырған поэзия бағының бул бүлбилин пүткил әлемге пәрўаз етип ушырғанындай, Т.Қайыпбергенов та Н.Дәўқараев, С.Мәжитов, Ә.Шамуратов, М.Дәрибаевлар дәслепки нәллерин қадаған, Ж.Аймурзаев, А.Бегимов, Ө.Айтжановлар усы нәллерден нарт шығартқан проза дарағын үлкен бийик нәрўан етип жетилистирип, оның бойы сынын пүткил жәҳәнге танытыўға салмақлы үлес қосқан, ел-халқының тәғдири ушын қара үйден кең дүньяға қушақ ашқан, анығырағы, жол салған кәрўан басы, тайнапыр тулға – проза шынары болып табылады.
Президентимиз И.А.Каримов Өзбекстан Республикасы Конституциясының қабыл етилгениниң 21 жыллығына бағышланған салтанатлы мәресимдеги баянатында 2014-жылды «Саламат бала» жылы деп жәриялаўды усыныс етип, саламат баланың дүньяға келиўиниң, оның күшли болып өсиўиниң бирқатар талапларға, факторларға байланыслылығын ҳәм олардың арасында оғада әҳмийетли болған, шешиўши өлшемлердиң де бар екенлигин айрықша атап өтти.
Республикамиз мустақиллигини қўлга киритгач, миллий қадриятларни тиклаш, маънавий-маърифий маданиятимиз тарихини ўрганиш ва уни бойитиш йўлида катта тадбирлар ўтказилмоқда. Бунда ўзбек давлат туризм компаниясининг ташкил этилиши муҳим воқеа бўлди. Булл ташкилотнинг фаолияти аҳолининг чет мамлакатларга саёхат қилишини таъминлаш, ёшларни ўлкамиздаги тарихий маданий масканлари, замонавий қурилишлар ва эришилаётган ютуқларни таништиришга қаратилганлиг билан муҳим аҳамият касб этмоқда. Шунингдек, Халқаро Буюк Ипак йўли тадбирларида фаол иштирок этмоқда.
Умумтаълим давлат таъпим стандартларининг «Жисмоний тарбия» ўқув дастурида V-VII синфларда ҳаракатли ўйинларга алоҳида ўрин берилган. Лекин соатлар миқдори (2 соатдан) жуда кам бўлсада, дарсларнинг мақсади ва мазмунига қараб ҳаракатли ўйинларни ташкил қилиш ва улардаи мақсадли фойдаланишни кўзда тутилади. Дастурда кўрсатилишича V-синфда: «Соққа», “Олиб қочар", «Чирғизак», «Тўпни айлана ичига туширма», "Қўриқчи", "Қулоқ чўзма", «Тўп ўртага», «Кенгуруча», «Арғамчи билан эстафета», «Сакраб ўт ва қочиб кет», «Биргалашиб сакраймиз», «Кучлилар ва чаққонлар», 'Тўсиқлардан ошиб ўтиш", «Ким узоққа отади», «Саватга тўп тушириш, „Тортишмачоқ“, „Узатдингми ўтир“, „Доирага торт“, „Хўрозлар жанги“, „Жуфт-жуфт бўлиб тортишинг“, „Қармоқча“, „Қирқ тош“, „Чўпон“, „Чавандозлар“, „Қовун полизида“, „Сеҳрли катаклар“, „Машқини бажар, эслаб қол“ каби ҳаракатли ўйинларни ўтказиш тавсия этилади. Эътироф этиш лозимки, мазкур ўйинлар оркали барча жисмоний сифатларни шакллантириш ва инсоний фазилатларни тарбиялашдек тарбиявий жиҳатлар мужассам этилган.
